شنا در طول قرن ها نقش های گوناگون و بعضاً متضادی در زندگی انسان بازی کرده است؛ ابتدا به عنوان یک مهارت ارزشمند برای بقای انسان و سپس تبدیل شدن به “هنر شنا” که به آن جنبه ی تفریحی بخشیده است، از تبدیل شدن به یک ابزار نظامی و ورزش رقابتی تا تبدیل شدن به یک رشته ی ورزشی که زیرمجموعه های مختلفی را شامل می شود.


شنا برای بقای انسان در دوران ماقبل تاریخ؛
كاملاً ممكن است كه انسان از زمان ماقبل تاریخ پیش بینی كرده باشد كه چگونه شنا كند. البته شنا آنگونه که امروزه بصورت علمی و تجربی انجام می شود، صورت نمی گرفت. دو محقق و باستان شناس به نام های گرانات و هایم یک تصویر واقعی از آنچه که ورزش شنا در دوران پیش از تاریخ داشته، ترسیم می کنند. به تعبیر آنها “همه تکامل بشر در یک محیط کم و بیش باز، در حاشیه جنگل ها و نزدیک به منابع آب صورت گرفته است؛ از این حیث برای زنده ماندن، [انسان ماقبل تاریخ] باید بیش از هرچیز یک دونده خوب، یک کوهنورد خوب و شاید یک شناگر خوب می بود تا بتواند از عهده ی مسئولیت های سنگین زندگی خود برآید. آنها باید به این فکر می کردند که راهی برای خروج از تله ها و عوامل طبیعی که با آنها روبرو می شده، پیدا کند؛ از این رو بایستی استقامت بدن خود را برای انجام تمرینات بدنی حفظ می کرده است. غیر از این نمی توانست باشد وگرنه حیات او تهدید می شده است.
امروزه می دانیم هنگامی که در مورد شنا صحبت می کنیم منظورمان حرکت انسان در آب است. توانایی انسان برای شنا با تصوری که امروز از آن داریم، تا به امروز فرضیه ای حل نشده است. با این حال تا پایان عصر حاضر که با اختراع خط مشخص می گردد، شواهدی از وجود هنر شنا در آن زمان به دست آمده است. وادی سورا غاری در مصر است که در آن نقاشی های غار نشان می دهد که حدود ۶۰۰۰ سال پیش انسان ها شنا می کردند. حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مصریان، رومیان، آشورها و یونانیان طبق اولین اسناد کشف شده در این زمینه شنا می کردند. اسطوره شناسی یونان شامل منابع زیادی درمورد شنا است که مشهورترین آنها احتمالاً آن لئاندر است که شب ها در هلسپونت (امروز بعنوان تنگه داردانل شناخته می شود) شنا می کرد تا به دوست عزیزش، قهرمان اسکالیایا زندانی بپیوندد که به روایت هرودوت ۱۲ کیلومتر برای فرار از پادشاهی خشایارشا راه پیموده است.
در دوران باستان مسابقات شنا در كلمبوس برگزار می شد و بسیاری از موزاییك ها و سنگ نوشته های به جا مانده از آن دوران، نمایانگر اهمیت شنا نزد رومی ها هست.
اولین حمام های عمومی برای پذیرایی عمومی در قرن اول قبل از میلاد ظاهر می شوند. کم کم حمام های آبگرم در تمام استانهای امپراطوری روم باستان پخش می شوند. رومی ها برای مراقبت از بدن خود و رعایت بهداشت شخصی به این حمام های آبگرم می رفتند و در آنجا ماساژ تمرین می کردند.
شنا در قرون وسطی بیشتر به عنوان وسیله ای برای حفظ آرامش در نظر گرفته می شد. زندگی اقشار مختلف مردم با هنر شنا پیوند خورده بود. برای مثال، دهقانان پس از یک روز سخت برای استراحت به رودخانه می رفتند. یادگیری شنا نیز بخشی از آموزش های شوالیه ها و همچنین یادگیری نحوه کار با اسلحه، اسب سواری و تیراندازی با کمان بود. رژه های دریایی به طور منظم در بهار و تابستان انجام می شد. متون مربوط به این دوره حاکی از آن است که یک شخص باید بداند که چگونه شنا کند تا بتواند از شوالیه های تاج دار باشد.
در روم شنا نمادی از دانش و بخشی از آموزش اشراف و طبقه مرفه جامعه بود. این ورزش از کودکی به شهروندان آموزش داده می شد. در روم باستان، به شخصی که شنا بلد نبود گفته می شد از فرهنگ بهره ای نبرده، نه شخصی که سواد خواندن و نوشتن نداشت. ظاهرا در دوره رنسانس نخستین اثری که به شنا اختصاص داده شد، ظاهر گردید. به عنوان مثال، نیکولوس وینمان در سال ۱۵۳۸ توضیح داد که چگونه می توان از حرکات آبزیان تقلید کرد و از ترس شنا در آبهای عمیق جلوگیری کرد. در زمان لویی چهاردهم، افراد به ندرت تن به آب می زدند. زندگینامه وی گویای آن است که پادشاه خورشید به قدری از آب متنفر است که هرگز بیشتر از نوک بینی خود را شستشو نمی دهد. اما تحت سلطنت لویی شانزدهم، تغییر سبک محسوسی رخ می دهد؛ حمام های آب خصوصی در امتداد سواحل سن ایجاد می شود و به سرعت با حضور مشتریانی پروپاقرص شلوغ می شوند. پیشینه ی شنا در شرق نیز جالب توجه است؛ بعنوان مثال ژاپن اولین کشوری بود که یک سازمان ملی شنا ورزشی ایجاد کرد که از سال ۱۶۰۳ قدمت دارد و شنا را به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از برنامه مدرسه تبدیل کرد و دستور داد که با ایجاد مسابقات بین مدرسه ای، تمرین آن دنبال و ترغیب شود.

شنا در دوران جدید
به تدریج شنا در مدارس به عنوان الگویی از اقدامات نظامی استفاده می شد و همان روش های تدریس قدیمی آموزش داده می شد.در قرن ١٩، این روش های یادگیری شامل چهار مهارت برای یک پیشبرد یک هدف بود که بیشتر جنبه انضباطی داشت تا یادگیری.
استخرها معمولاً در نواحی اطراف آب دریا در سواحل (حمام دریا) یا در فضاهای ساختاری در رودخانه های نزدیک شهرهای بزرگ صورت می گرفت. در اینجا بیش از آنکه اهداف بهداشتی مدنظر باشد، برای تمایز از سایر طبقات اجتماعی بکار می رفت. گسترش جهانی شنا شنا در سراسر جهان مرهون فعالیت کشورهای آنگلوساکسون و نیز به ویژه انگلستان است که پیشتر استخرهای شنا را در لندن تحت پوشش حمام های آبگرم ایجاد کرده بود. از سال ١٨٣٧ یک مسابقه توسط شرکت ورزشی به نام انجمن ملی شنا با مدیریت یاه استراچان برگزار شد: با این حال، اولین بار در استرالیا بود که نخستین قهرمانی شنا مدرن (۱۴ فوریه ۱۸۴۶ در استخر رابینسون در سیدنی) در تاریخ ثبت گردید که برنده، دبلیو ردمن مسافت ۴۴۰ یارد را در ۸ دقیقه و ۴۳ ثانیه شنا کرد.
همچنین در استرالیا اولین مسابقه با حضور شخصیت بین المللی ایجاد شد: ۱۰۰ یارد به نام “قهرمانی جهان” که در ۹ فوریه ١٨۵٨ در سن ریلدا، شهر حومه ملبورن برگزار شد. در هفتم ژانویه سال ١٨۶٩ کنفرانس باشگاه های شنا لندن برگزار شد. یکی از اعضای این کنفرانس به نام رامسدن، پیشنهاد ایجاد یک انجمن متشکل از نمایندگان باشگاه های شنا لندن را داد. هدف از این انجمن تدوین قوانین شنا بود؛ بدین ترتیب اولین فدراسیون باشگاه های شنا متولد شد.


نخستین بازی های المپیک دوره مدرن در سال ١٨٩۶ در آتن برگزار شد که مسابقات شنا بخشی از این رویداد بود که در دریا برگزار شد.
همانطور که در پست های پیشین اشاره شد، ورزش شنا از اهمیت فوق العاده ای در نزد مردم قدیم برخوردار بوده است؛ از بین النهرین گرفته تا ایران، از روم باستان گرفته تا مصر، همگی بر ضرورت شنا و آموزش آن واقف بودند. نقل است که در جنگ های قدیم، نظامیان دریا پوست هایی پر از باد می پوشیدند تا هنگامی که در آب دریا قرار می گرفتند، جربان آب را راحت تر تحمل کنند.
آغاز قرن نوزدهم را می توان نقطه عطفی در توسعه و رشد ورزش شنا تلقی کرد. سال ١٨١٠، لرد بایرون شاعر پرآوازه انگلیسی تنگه داردانل را شنا کرد و در همان سال، در مدرسه فوتا در آلمان، ورزش شنا به عنوان بخشی از برنامه درسی دانش آموزان در نظر گرفته شد و به تدریج در سایر نقاط جهان شنا به عنوان یک ورزش مطرح شد. در سال ١٨٧۵ ماتیووب شناگر آمریکایی دریای مانش را با شنای قورباغه پیمود و رکورد او در آن زمان انعکاس قابل توجهی داشت؛ سال های پایانی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم رشد و یادگیری شنا شتاب بیشتری می گیرد؛ در سال ١٨٧٨ شنا تروجن توسط جیمز تروج با مشاهده ی بومیان آمریکای جنوبی ابداع گردید و تدریجا شنای کرال سینه طی سالیان بعدی به وسیله ریچارد کاویل بوجود آمد. در سال های پایانی سده نوزدهم اولین مسابقات قهرمانی شنا در کشورهای آمریکا، انگلستان و فرانسه برگزار شد و به این ترتیب اولین بار در المپیک سال ١٩٠٨ مسابقات شنا در استخرهایی به طول ١٠٠ متر برگزار شد.
امروزه ورزش شنا محبوبیت زیادی میان جوانان سراسر جهان پیدا کرده و ضرورت یادگیری و شناخت آن بسیار مهم است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *