در مقاله ی پیشین به تعریف هیدروتراپی و تفاوت آن با شنا پرداختیم و مختصری درخصوص مزایای این شیوه ی درمانی پرسابقه در تاریخ زندگی بشر سخن راندیم. حال در نوشته ی حاضر سعی داریم روی خواص آب درمانی با تمرکز بیشتری بحث کنیم.
همانطور که قبلا گفته شده است، اصطلاح “هیدروتراپی” به معنای واقعی کلمه به معنای “بهبود با آب” است. این مفهوم ممکن است کنجکاوی مان را برانگیزد، به دیگر سخن، هیدروتراپی یا آب درمانی شامل تمام درمان هایی است که از آب برای مقاصد پزشکی و درمانی استفاده می کند. با این حال این تکنیک درمانی بسیار قدیمی (که قبلاً در روم باستان مورد استفاده قرار می گرفت) تاثیر خود را در برابر چندین بیماری ثابت کرده است. برای سایر بیماری ها، هنوز هم در مورد اثربخشی آن بحث و گفتگو در جریان است.
آب درمانی براساس خاصیت آب از جمله توانایی آن در برقراری ارتباط دمای آن با بدن انسان است. به عنوان مثال آب سرد برای ایجاد انقباض رگ های خونی در صورت التهاب دردناک مورد استفاده قرار می گیرد در حالی که حمام بخار گرم باعث از بین رفتن سموم از طریق فرآیند تعریق می شود.
فواید هیدروتراپی بیشمار است. در اختلالات گوش و حلق و بینی، نارسایی های وریدی، افسردگی و بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. آب درمانی همچنین برای تسکین بسیاری از بیماری ها شهرت دارد. معمولاً علاوه بر درمان پزشکی برای پیشگیری از بیماری ها نیز از این شیوه ی درمانی استفاده می شود. از جمله فواید هیدروتراپی که به صورت علمی به اثبات رسیده است می توان به توانایی ویژه آن در کاهش درد روماتیسمی (به عنوان مثال کمردرد) و بهبود تحرک مفاصل را نام برد. آب درمانی یکی از درمانهای متداول استئوآرتریت است. مطالعات دیگر همچنین نشان می دهد که اثر آن در برابر علائم واریس، نارسایی مزمن قلب و پسوریازیس (بیماری پوستی) موثر است.
همانطور که پیشتر هم اشاره شد حمام و کمپرس آب سرد رگها را منقبض کرده و فوراً التهاب و درد را کاهش می دهد، در نتیجه از آن به ویژه در موارد احتقان و بواسیر استفاده می شود. بطور استثناء آب سرد فقط برای درمان های کوتاه مدت مورد استفاده قرار می گیرد و معمولاً با درمان های گرم جایگزین می شود. حمام های بخار باعث باز شدن منافذ پوست و در نتیجه تخلیه برخی سموم از بدن می شوند که شامل مواد شیمیایی است که توسط هوا، آب یا مواد غذایی جذب شده اند و یا باقیمانده های سمی از برخی فرایندهای متابولیکی هستند. همچنین علاوه بر این، آب درمانی در معالجه مشکلات پوستی مختلف مفید است.
همانطور که می دانیم آب گرم و بخار به افزایش دمای بدن کمک می کند. حال، ایده ایجاد حالت تب مصنوعی -و عرق کردن با آن- برای درمان برخی از بیماری ها حداقل به دوران یونان باستان برمی گردد. ما امروز می دانیم که تب واکنش طبیعی بدن برای مبارزه با عفونت بدن است؛ گرما همچنین باعث گشاد شدن رگ های خونی، کاهش فشار شریانی و افزایش خون رسانی به پوست و ماهیچه ها می شود. این اثر اتساع است که حمام ها و کمپرس های آب گرم به تسکین شرایط مانند اسپاسم ماهیچه ها، التهاب مفاصل و درد قاعدگی کمک می کند. چند کارآزمایی بالینی تصادفی که در آن تأثیر هیدروتراپی به اشکال مختلف (آبگرم ، حمام با استفاده از انواع مختلف آب و غیره) در افراد مبتلا به آرتروز زانو و لگن منتشر شده است حاکی از آن است که این درمان ها می تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی، دامنه حرکت، ظرفیت عملکردی و شاخص شدت بیماری و کاهش درد و دارو شود. بررسی بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید نشان داد که هیدروتراپی باعث بهبود احساس بهزیستی فرد می شود. همچنین کیفیت زندگی افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان را بهبود می بخشد. اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتروز است که با آسیب به مفاصل مهره مشخص می شود. هنگامی که درمان های دارویی بی اثر هستند، روش های درمانی مانند فیزیوتراپی و ورزش تنها امید برای کاهش علائم این آرتروز است. همچنین ممکن است هیدروتراپی در آرتریت پسوریاتیک (ورم‌مفاصل) مفید باشد
مکانیسم هایی که هیدروتراپی می تواند این علائم را برطرف کند، هنوز مشخص نیست. برخی محققان معتقدند که مزایای احتمالی ناشی از ترکیبی از عوامل، از جمله برخی از اثرات مکانیکی و حرارتی و شیمیایی است. به دلیل اثرات مکانیکی، حرارتی و شیمیایی، آب درمانی می تواند برای پوست و مو مفید باشد. برخی از مطالعات تمایل به اثبات اثر مفید این روش در درمان پسوریازیس دارند، اما برای تصمیم گیری در مورد اثربخشی آن تحقیقات بیشتری لازم است. به نظر می رسد مواد معدنی موجود در آب (کلسیم، پتاسیم، منیزیم، ید) با وارد شدن به جریان خون در طول درمان اثرات مفیدی را فراهم می کند.
آب درمانی علائم نارسایی مزمن قلب را نیز کاهش می دهد. یک کارآزمایی بالینی کنترل شده، شامل ۱۵ نفر، در سال ۲۰۰۳ منتشر شد و نشان داد که یک برنامه درمانی با استفاده از آب گرم و سرد تأثیرات مفیدی بر کیفیت زندگی و علائم نارسایی قلبی و ضربان قلب دارد.
انواع مختلفی از ماساژ می تواند در زیر جت های آب، تسکین دهنده یا تحریک کننده تمرین شود که همه لذت و شاید فواید آن را چند برابر کند. برخی از اشکال ماساژ در آب مانند آبشارهای Veechi و Watsu به تازگی ایجاد شده اند.
در بعضی موارد خاص آب درمانی توصیه نمی شود: چون ممکن است سبب بروز میگرن و یا واریس شوند. علاوه بر این، زنان باردار و افراد مبتلا به فشار خون بالا، دیابت یا بیماری قلبی عروقی باید از آن پرهیز کنند مگر اینکه توسط دکتر راهنمایی های لازم ارائه گردد.
علاوه بر این، اگر آب به درستی تصفیه نشده باشد، می تواند باعث تکثیر باکتریها (از جمله مایکوباکتریوم آویوم و سودوموناس آئروژینوزا) شود و خطر عفونت را به وجود آورد.
منابع:
https://www.passeportsante.net/fr/Therapies/Guide/Fiche.aspx?doc=hydrotherapie_th
